Suriye’de yaşanan krizden etkilenen ve 21 Mart’ta Türkiye destekli radikal islamcı gruplar tarafından gerçekleştirilen baskın ve silahlı saldırıların ardından işgal edilen Ermeni yoğunluklu yerleşim yeri olan Kesab bölgesindeki tarihi, mimari ve kültürel eserlerin geleceği belirsizliğini koruyor. Türkiye-Suriye sınır hattında bulunan ve tarihi altı bin yıl öncesine dayanan Kesab’da gerçekleştirilen saldırıların ardından kasabanın geleneksel günlük yaşamı da kesintiye uğradı.

Kesab’da 1982 yılından bu yana kültürel faaliyetler yürüten, Paris merkezli bir sivil toplum kuruluşu olan Yergir yev Mışaguyt ([Terre et Culture] Yurt ve Kültür) yetkilileri, 21 Mart’ta Kesab’ın işgal edilmesinin hemen sonrasında 24 Mart’ta bir duyuru yayımlayarak Kesablı Ermenilerle dayanışma çağrısında bulundu. Kuruluş, düzenlediği maddi yardımlaşmanın yanı sıra, 25 Mart’ta yayımladığı bildiriyle de Fransa Cumhurbaşkanı başta olmak üzere, Avrupalı yetkililer ve Kuzey Atlantik Paktı üyesi ülkelere çağrıda bulunarak, Suriye’nin Kesab kasabasında gerçekleştirilen saldırıların durdurulması için girişimde bulunulmasını talep etti.

Kuruluş’un yetkilileri yaptığı açıklamada, Kesab’ın, yalnızca geleneksel Ermeni mimarisini yansıtan kiliseleri ve tarihi eserleri ile değil, Ermenilerin, soykırım öncesinde de yoğun olarak yaşadığı en eski yerleşimlerden biri olması sebebiyle de, Ermeniler için önemli bir kültürel merkez olduğuna dikkat çekmişti.

“DAYANIŞMA ARTARAK DEVAM ETMELİ”

24 Mayıs 2014 itibariyle toplanan bağış ve yardımların Suriye ve bilhassa Kesab bölgesindeki Ermenilere aktarıldığını bildiren Kuruluş’un yetkilileri, bugün yayımladıkları bildiriyle bölgeye ulaştırılan maddi yardımların bilançosunu basın yoluyla kamuoyuna açıkladı.

Kuruluş, yayımladığı bildiride, Kesab’ta bugüne dek yürüttükleri çalışmalar hakkında bilgi vererek, yenileme ve restorasyon çalışmalarıyla insanlık tarihine kazandırdıkları yapılar ve bölgede kurulan müze de dahil olmak üzere kültürel eserler hakkındaki endişelerini dile getirdi.

Kesab’ın tüm Yakın Doğu için bir arada yaşam kültürünün sembolik merkezlerinden biri olduğunu kaydeden Kuruluş, baskın ve silahlı saldırıların ardından bölgeden ayrılmak zorunda bırakılan Ermenilerin Kesab’a yeniden dönmesi gerektiğini ve bu konudaki kararlılıklarını dile getirdi. Bir arada yaşamın muhafaza edilmesi ve Kesab başta olmak üzere Suriye’de yaşayan Ermenilerin varlıklarını koruyabilmeleri için dayanışma çağrısını yineleyen Yurt ve Kültür Kuruluşu, Kesab’ta silahlı saldırılarla kesintiye uğratılan huzurun yeniden tesis edilmesi ve geleceğin elbirliğiyle yeniden inşa edilmesi için duyarlılık çağrısında bulundu. Baskın ve silahlı saldırıların ardından bölgeden tahliye olan Ermenilerin yeniden Kesab’a dönmeleri için somut iradeye sahip olduklarını vurgulayan Kuruluş, dayanışma ve yardımlaşmanın artarak devam etmesini istedi.

Yardımlaşma ve dayanışmaya dahil olmak için contact@otc-france.org mail adresinden Kuruluş’a müracaat edilebilir.

KİLİSE VE EVLERİ YENİLEDİLER, MÜZE KURDULAR

1978 yılında Fransa’nın başkenti Paris’te kurulan ve Ermeni kültürel mirasının korunması ve gelişmesi için çalışan bir kuruluş olan Yurt ve Kültür, 1982 yılından bu yana Kesab bölgesinde çalışmalar yürüttü. Kuruluşun birçok ülkeden gönüllülerin katılımıyla yürüttüğü çalışmalar kapsamında hem Kaladuran Vadisi’nde ve Kesab’ta kültür varlıkları restore edildi, koruma altına alındı.

Kuruluş, 1987’de Kaladuran’daki Surp Isdepannos Şapeli’nin restore edilerek ibadete açılmasını sağladı. 1990-1991’de Pabuçyan evleri, 1992-2006 arasında da Aşkaryan Evi kapsamlı bir restorasyondan geçirildi.

Kesablı mimar Hagop Bedırcikyan’ın yönetiminde ve Gülbenkyan Vakfı’nın desteğiyle hayata geçirilen bir proje olan Etnografya Müzesi, 2008’de ziyaretçiye açıldı. Kuruluş, 2010 yılına kadar müze için çalışmaya devam ederek, koleksiyonları oluşturacak ve konsepti yaratacak bir müze komisyonunun kurulmasını sağladı.