Ermenistan ülke içindeki muhalefete karşın Rusya ile gümrük birliği sürecini başlatacak imzayı atıyor. Anlaşmanın hayata geçmesiyle Ermenistan ekonomisinin canlanması hedefleniyor

Ermenistan Rusya ile arasında gümrük birliğinin ilk adımını oluşturacak protokolleri imzalamaya hazırlanıyor. 29 Nisan 2014 Salı günü Rusya, Belarus ve Kazakistan ortak bir değerlendirme toplantısı yaptı, önümüzdeki günlerde Ermenistan`ı gümrük birliğine taşıyacak imzaların atılması bekleniyor. Sürecin altı ay içerisinde tamamlanması öngörülüyor.

Avrasya Birliği, başta Kafkaslar olmak üzere bölgede yeni bir ekonomik denge oluşturmayı hedefliyor.
Muhalefetteki tepkinin nedeni

Gümrük birliğine katılım kararı Rusya lideri Vladimir Putin’in Aralık 2013`te Ermenistan’ı ziyaretinin hemen ardından alındı. Karar Ermenistan kamuoyu ve muhalefet partileri tarafından tepkiyle karşılandı. Genel yargı Ermenistan`ın bağımsızlığının tehlikeye düşeceği ve anlaşmayla Rusya`nın ülke üzerindeki hakimiyetinin daha da artacağı. Bu durumun ülkenin demokratikleşme sürecine de etkisi olacağı savunuluyor.
Ermenistan Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan, kamuoyuna yaptığı açıklamalarda imzalanacak olan anlaşmanın ülkenin gelişimine katkıda bulunacağını, göç sorununu azaltıp işsizlik sorununa çare olacağını açıklamıştı. Rus Petrol Şirketi Rosneft’in anlaşmaların imzalanmasının hemen ardından Ermenistan’a 400 milyon dolar tutarında yatırım yapması bekleniyor.
Rusya’daki Ermeni işadamları

Gümrük birliği üyeliğiyle ilgili Al jazeera’ye konuşan Ermenistan Cumhuriyeti İşverenler Sendikası Başkanı Gagik Makaryan imzalanan anlaşmanın son derece yerinde bir karar olduğunu söyledi:

“Bu anlaşmaya sadece gümrük birliği anlaşması olarak bakılmamalı. Rusya’yla ilişkiler Ermenistan’ın güvenliği açısından da son derece önemli. Çünkü bir yanda Türkiye diğer yandaysa Azerbaycan tehdit oluşturuyor.”
Ermenistan güvenlik tehdidi nedeniyle 2011 yılında Türkiye sınırında bulunan Gyumri kentindeki Rus askeri üssünün süresini kırk yıl uzattı. Ermenistan sınırının güvenliğini Ermeni ve Rus askerler birlikte sağlıyor.
Ermenistan’ın Rusya’yı köprü ülke olarak değerlendirebileceğini ve birliğe dahil diğer ülkelerle ticareti geliştirebileceğine dikkat çeken Makaryan şöyle devam etti:

”Birliğe dahil ülkeler arasında Kazakistan ve Belarus da var. Bu ülkelerle Ermenistan`ın ticaret hacmi yüzde 2 ve yüzde 8 arasında değişiyor. Söz konusu ülkelerle ticarete ivme kazandırmak için anlaşmalar yapılabilir.”
Rusya’da zengin Ermeni işadamlarının varlığına dikkat çeken Makaryan, işbirliğinin bu anlamda da büyük önem arz ettiğini söyledi.
`Putin imparatorluk kuruyor`

Ermenistan’ın muhalefetteki en güçlü partisi Jarankutyun Partisi’nin (Miras Partisi) öncü isimlerinden ve Ermenistan`ın eski milli savunma bakanı David Şahnazaryan imzalanacak olan anlaşma nedeniyle Sarkisyan hükümetini sert bir dille eleştirdi. Ermenistan`ın Rusya`nın baskısıyla birliğe dahil olduğunu savundu:

“Ermenistan fiilen Rusya’nın yönetimine girdi. Rusya’nın yeni siyaseti Batı`ya meydan okumak. Ermenistan bu anlaşmaya imza atarak kendisini yalnızlaştırıyor. Putin kendi imparatorluğunu kuruyor ve ne yazık ki Ermenistan da bu imparatorluğun bir parçası yapılmaya çalışılıyor.”
Rusya’nın tüm bu adımlarla birlikte Karabağ sorununu da kendi kontrolüne alacağını iddia eden Şahnazaryan atılan imzanın Türkiye - Ermenistan, Ermenistan - İran ilişkilerine de yansıyacağını söyledi.
`Muhalefet etmek için yapıyorlar`

Türkiye başta olmak üzere doğu ülkeleriyle Ermenistan’ın ilişkileri konusunda yazdığı makalelerle tanınan gazeteci Hagop Çakıryan, muhalefetin tepkilerini ve Şahnazaryan`ı eleştirdi; Ermenistan`ın ilk cumhurbaşkanı Levon Ter Petrosyan’ın 1998 yılında Rusya’yla imzaladığı işbirliği ve dostluk anlaşmasına dikkat çekti. Bu anlaşmanın maddelerinden birinin de stratejik işbirliği olduğunu söyleyen Çakıryan, Şahnazaryan’ın da o dönem Levon Ter Petrosyan kabinesinde olduğunu hatırlattı.

Rusya’yla imzalanacak olan anlaşmanın önemine dikkat çeken Çakıryan şunları söyledi.
“Tercihi AB yerine Rusya’yla yapmak önemli, çünkü ittifak içinde olduğumuz bir ülke. Dahası Ermenistan’da Rusya’nın askeri üssü var. Anlaşma işsizliğe bir çözüm olacak ve fabrikaları yeniden işler hale getirecek. Ayrıca yeni pazarlar açısından da bu anlaşmanın önemi var.”

Vercihan Ziflioğlu