Diyarbakır alt kademe Sur Belediyesi ve Kültür Turizm Müdürlüğü tarafından, ‘Kültürlerin Buluştuğu Yenikapı Sokağı Projesi’ hazırlandı. Projede bir zamanlar Müslüman, Hıristiyan ve Musevilerin yaşadığı Yenikapı Sokağı’nda bulunan camiiler, kiliseler ve havranın onarılması ve işlevsel hale getirilmesi amaçlanıyor.

Proje, Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Müze Müdürlüğü, Ticaret ve Sanayi Odası, Mimarlar Odası Diyarbakır Şubesi, Yerel Gündem 21, Çekül Vakfı, Vakıflar Bölge Müdürlüğü, Diyarbakır Surp Gregos Ermeni Kilisesi Vakfı, Diyarbakır Mor Petyum Keldani Kilisesi Vakfı, Diyarbakır Meryem Ana Süryani Kadim Kilisesi Vakfı tarafından da destekleniyor.
Proje kapsamında, Yenikapı Sokak’ta bulunan anıtsal dini yapılar olan Surp Gregos Kilisesi, Şeyh Matar -Dört Ayaklı Minare- Camii, Mor Petyum Kilisesi ile geleneksel sivil mimarlık örnekleri olan tarihi evlerin ve hamamların restore edilerek işlev getirilmesi, sokağın yeniden özgün yapısına kavuşturularak bölgenin turizme açılması hedefleniyor.
Tarihte Müslümanlar, Şemsiler, Ermeniler, Keldaniler, Süryaniler ve Yahudilerin birlikte yaşadığı yer olarak bilinen anıtsal dini yapıların bulunduğu ve şimdi çoğu harap olmuş yapıların yeniden Yenikapı’da hayat bulmasına çalışılacak.
Projeyle birlikte, farklı kültürlere ev sahipliği yapan Diyarbakır’ın dokusunda taşıdığı zenginliği canlandırması, yapılara verilen işlevlerle sağlanacak ekonomik kazanç, hem yapıların hem de sokağın sürdürülebilirliği bekleniyor.

PROJEDE HEDEFLENEN ÇALIŞMALAR

Hazırlanan “Kültürlerin Buluştuğu Yenikapı Sokağı Projesi” kapsamında hedeflenen çalışmalar ise şöyle sıralanıyor:
Sokakta bulunan tarihi yapıların günümüz turizm ihtiyaçlarına hizmet edecek kimlikleriyle tanıtımlarını sağlayıcı yenileme, renovasyon ve çevre düzenleme faaliyetlerini uygulayıp tarihi dokuyu korumak ve sürdürülebilirliğini sağlamak.
Tarihi yapıların özgün yapılarını bozan ve algılanabilirliklerini engelleyen görüntü kirliliğini yaratan etkenlerin ortadan kaldırılması.
Sokağın tarihi dokuya uymayan etkenlerden arındırılması ve turizme yönelik küçük işletmelerin teşvik edilmesi.
Projesi tamamlanmış olan ve Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu’ndan geçmiş olan Surp Gregos Ermeni Kilisesi’nin restore edilerek müze kilise olarak işlevlik kazandırılması.
Günümüzde büyük oranda yıkılmış olan Havra’nın yeniden tasarımlama ve yenileme çalışmalarının yapılıp, işlevsellik kazandırarak, Diyarbakır’ın kaybolan bir kültürel renginin yeniden kazandırılması.
Tarihi Paşa Hamamı’nın restore edilerek kültürel amaçlı işlevselleştirip, kente ve turizme kazandırılması.
Sanayi ve Ticaret Odası’na ait el sanatları atölyesi olarak kullanılması planlanan tarihi Diyarbakır evinin ve Salahattin Eyyubi Butik Oteli olarak projelendirilen diğer bir sivil yapının sokağa katılması.
Hedef gruplarının rahatlıkla dolaşıp birçok farklı kültürü bir arada görebilecekleri ve alışveriş yapabilecekleri özgün nitelikli mekânların gün yüzüne çıkarılması ve bu amaçla uygun aydınlatma sistemlerini kullanarak tarihi dokunun algılanabilirliğinin sağlanması.
Sokağın taban döşemesi ve sokakta bulunan diğer yapıların betonarme eklentilerden arındırmasıyla özgün tarihi yapıya uygun görüntünün sağlaması.
Tarihi yapıların yoğun bir şekilde bulunduğu sokakta yapılacak tüm düzenlemelerle turistler için bir cazibe merkezi haline getirilerek proje çerçevesinde yer alan tüm tarihi yapılara kolayca ulaşabilmelerinin sağlanması.
Projenin hazırlama ve uygulama aşamasında geliştirilecek olan yerel sahiplik modelinin katılımcı sahiplenme mekanizmasına dönüştürülmesi.
Gazi Caddesi ve Yenikapı Sokak yenileme projelerinde yapılacak olan tanıtım ve eğitim çalışmalarına, bu proje ile genişletilen tüm Yenikapı Sokağı’nın dâhil edilerek tanıtımını sağlanması.