Gökçeada’da 1964 yılında hükümet tarafından kapanan Rum okuluna yarım yüzyıl sonra tarihi izin çıktı. Eğitim?Bakanlığı, adadaki Rumların yeni ilkokul açma talebini kabul etti. Yunanistan’daki bazı aileler geri dönmeyi düşünüyor

Türkiye’nin Rum cemaatine dün iyi bir haber geldi. Yıllardır öğrenci azlığı nedeniyle okullarını kapatmak zorunda kalan cemaatin Gökçeada’da ilkokul açma talebi kabul edildi. Milli Eğitim Bakanlığı yetkilileri Azınlık Vakıfları Temsilcisi Laki Vingas’a Gökçeada’da okul açılması için gerekli girişimlerin yapılabileceğini iletti. Böylece Türkiye’de 48 yıl sonra ilk kez yeni bir Rum okulunun açılması mümkün oldu.
Laki Vingas, Milliyet’e yaptığı açıklamada onayın kendilerine sözlü olarak iletildiğini, bundan sonra gerekli girişimleri Gökçeadalıların yapacağını söyledi. Yalnızca 180-200 Rum vatandaşın kaldığı Gökçeada’da öğrenci sayısının çok kısıtlı olacağı tahmin ediliyor. Vingas “10 öğrenci bile olsa bu çok önemli, çünkü gelecek için bir umuttur” dedi.
Gökçeada’daki okulun açılmasının sembolik bir önemi de var. 1964 yılında Rumlar, İsmet İnönü’nün çıkardığı bir kararname ile Türkiye’den gönderildiğinde Gökçeada’daki okul da kapatılmıştı. Şimdi okulun tekrar açılmasına izin verilmesi önemli bir adım olarak görülüyor. Üstelik okul dünyanın dört bir yanına yayılan Gökçeadalıların dönüşünü de kolaylaştıracak...

Geri dönme kriteriydi
Yunanistan’daki Gökçeadalılar cemiyetlerinin dün okulla ilgili haberin yayılmasının ardından yaptığı ortak açıklamada “Geçmişin büyük haksızlıkları kısmen telafi ediliyor. İstanbul ve Yunanistan’daki Gökçeadalılar için adalarına geri dönme olanağı oluşuyor” dendi. Milliyet’e konuşan Gökçeadalılar Cemiyeti Başkanı Kostas Hristoforidis da “Okul adaya dönmek isteyen ailelerin kararında etkili olacak” dedi. Öyle ki İstanbul’da yaşayan birkaç aile ile Atina’da yaşayan 3-4 aile çocuklarının açılacak okulda okuması şartıyla adaya dönmeye hazır.
Hristoforidis, şimdi yasal sürecin başlayacağını, bu çerçevede Gökçeada Rum toplumu temsilcilerinin Çanakkale valiliğine, okul açma talebi ile resmen başvuracağını söyledi. Yeni Rum okulu muhtemelen Zeytinliköy veya Tepeköy’de azınlığın sahip olduğu bir arazide faaliyet gösterecek.

2500 Rum kaldı
- Lozan Anlaşması ile Rumlara azınlık statüsü verildi. Böylece kendi okullarını koruma, yönetme, denetleme izni çıktı.
- 6-7 Eylül olaylarının ardından 50 binden fazla Rum, Türkiye’yi terk etmek zorunda kaldı.
- 1964’te Kıbrıs olayları bahane edilerek Rumlar bir kararname ile ülkelerine gönderildi.
- 1936’da Türkiye’de 135 bin Rum yaşarken bugün sayı 2 bin 500’ün altında..
- Gökçeada’da 1960’ta 5487 Rum vardı, bugün 180 kişi kaldı.
- İstanbul’da 3 Rum lisesi ve iki ilkokulda toplam 220 Rum öğrenci okuyor.